در مواردی که شکایت علیه شهرداری ها و شوراهای اسلامی شهر و روستا وارد شناخته شود و احراز گردد که اقدامات آنها، خلاف قانون بوده است نسخه‌ای از گزارش سازمان بازرسی کل کشور به دیوان عدالت اداری ارسال می‌شود تا بخشنامه‌ها و اقدامات خلاف قانون را از طریق دیوان عدالت اداری باطل نمایند.

شهرداری‌ها و شوراهای اسلامی شهر و روستا به دلیل تنوع و گستردگی ماموریت و دامنه زیاد ارباب رجوع و ذینفع ، معمولاً در موارد زیادی طرف شکایت قرار می‌گیرند.

یکی از سازمانهای بسیار مهمی که صلاحیت رسیدگی به شکایات مردم از شهرداری‌ها و شوراهای اسلامی شهر و روستا را دارد سازمان بازرسی کل کشور می‌باشد.

سازمان بازرسی کل کشور نتیجه شکایت مردم و ذینفعان از شهرداری‌ها را به وزارت کشور در جهت اصلاح اقدامات نادرست انجام شده ارسال می‌کند.

همچنین در مواردی که شکایت علیه شهرداری ها و شوراهای اسلامی شهر و روستا وارد شناخته شود و احراز گردد که اقدامات آنها، خلاف قانون بوده است نسخه‌ای از گزارش سازمان بازرسی کل کشور به دیوان عدالت اداری ارسال می‌شود تا بخشنامه‌ها و اقدامات خلاف قانون را از طریق دیوان عدالت اداری باطل نمایند.

دعاوی قابل طرح علیه شهرداری ها در دیوان عدالت اداری

درباره دعاوی قابل طرح علیه شهرداری ها در دیوان عدالت اداری نیز باید قائل به تفکیک شویم، چنانچه موضوع دعوا مصوبات غیر قانونی شهرداری و کمیسیون‌ها و سازمان‌های مرتبط با آن بوده و این مصوبات فراگیر و عمومی باشد، رسیدگی به شکایت در صلاحیت هیئت عمومی دیوان عدالت اداری است، اما اگر مصوبه مورد شکایت مربوط به شخص حقیقی یا حقوقی معینی بوده و جنبه عمومی نداشته باشد، رسیدگی به شکایت در صلاحیت شعب دیوان عدالت اداری است.

دادخواست یا شکایت از اقدامات و تصمیمات شهرداری مانند ابطال اسناد تملک اراضی و احراز وقوع تخلف شهرداری، ایجاد اخلال یا خودداری از صدور پروانه ساختمانی یا سایر مجوزهای قانونی، ابطال پروانه‌های ساختمانی، هم باید خطاب به ریاست دیوان تقدیم شود که این شکایات به شعب دیوان عدالت اداری ارجاع خواهد شد.

شکایت از آرای کمیسیون‌های موضوع قانون شهرداری مانند کمیسیون‌های مواد ۱۰۰ و کمیسیون ماده ۷۷ و کمیسیون موضوع بند ۲۰ ماده ۵۵ قانون شهرداری نیز در شعب دیوان عدالت اداری رسیدگی می‌شود.

نحوه رسیدگی دیوان عدالت اداری به تخلفات شهرداری ها

پس از دریافت شکایت، مراحل دادرسی در دیوان طبق آیین دادرسی ویژه این دیوان رسیدگی می‌شود و در صورت نیاز به جلب نظر کارشناس یا توقف عملیات اجرایی که منجر به صدور قرار تأمین می‌شود نیز برابر این قانون عمل می‌شود، در نهایت آرای شعب دیوان عدالت اداری ظرف مدت ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ به ذی‌نفع قابل اعتراض در شعب تجدید نظر دیوان می باشند.

از جمله مواردی که می‌توان علیه شهرداری‌ها و شوراهای اسلامی شهر و روستا به سازمان بازرسی کل کشور شکایت کرد موارد زیر است:

1. عدم انجام وظایف قانونی که در قانون شهرداری‌ها یا دیگر مقررات جاری کشور آمده است.
2. ارایه تاییدیه‌ها و گزارش‌های خلاف واقع به دستگاه ها و مقامات ذیصلاح
3. صدور بخشنامه ها با دستورات خلاف قانون
4. تغییر غیرقانونی کاربری اراضی
5. صدور مجوزها و پروانه های خلاف قانون
6. عدم انجام تکالیف قانونی برای صدور پروانه‌ها و مجوزهای لازم با وجود قانونی بودن و کامل بودن مدارک
7. ایجاد زمینه فساد یا رانت یا سو جریان مالی و اداری به هر طریق ممکن
8. سو استفاده از اختیارات قانونی و اجحاف به مردم
9. عدم رعایت مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری.

ماده سه قانون تشکیل سازمان بازرسی کل کشور درباره وظایف سازمان بازرسی کل کشور بیان داشته است.

وظایف سازمان بازرسی کل کشور به شرح زیر است:

الف – بازرسی مستمر کلیه وزارتخانه‌ها و ادارات و نیروهای نظامی و انتظامی و مؤسسات و شرکتهای دولتی و شهرداریها و مؤسسات وابسته به آنها و دفاتر اسناد رسمی و مؤسسات عام‌المنفعه و نهادهای انقلابی و سازمانهایی که تمام یا قسمتی از سرمایه یا سهام آنان متعلق به دولت است یا دولت به نحوی از انحاء بر آنها نظارت یا کمک می‌نماید و کلیه سازمانهایی که شمول این قانون نسبت به آنها مستلزم ذکر نام آنها است بر اساس برنامه منظم.

ب – انجام بازرسی‌های فوق‌العاده بر حسب دستور شورای عالی قضایی و یا به درخواست کمیسیون اصل ۹۰  قانون اساسی مجلس شورای اسلامی و یا بنا به تقاضای وزیر یا مسئول دستگاههای اجرایی ذیربط و یا هر مورد دیگری که به نظر رئیس سازمان و شورای عالی قضایی ضروری تشخیص داده شود.

ج – اعلام موارد تخلف و نارسایی‌ها و سوء جریانات اداری و مالی در خصوص وزارتخانه‌ها و نهادهای انقلابی (که فهرست آنها به تصویب هیأت وزیران می‌رسد) به رئیس جمهور و در خصوص مؤسسات و شرکتهای دولتی و وابسته به دولت به وزیر وزارتخانه ذیربط و در خصوص شهرداری‌ها و مؤسسات وابسته به آنها به وزیر کشور و در خصوص ادارات و سازمانهای تابعه و واحدهای مربوط دادگستری به شورای عالی قضایی و در خصوص مؤسسات غیر دولتی کمک بگیر از دولت به وزارت امور اقتصادی و دارایی.

تبصره – در بازرسی‌هایی که به دنبال شکایت انجام می‌گیرد یک نسخه از گزارش مبنی بر تشخیص تخلف، توسط سازمان به دیوان عدالت اداری ارسال می‌گردد.

روش های اعلام شکایت از شهرداری ها و شوراها

در بعضی موارد سازمان بازرسی کل کشور اقدام به استقرار تیم های بازرسی در شهرداری‌ها می‌نماید و مردم می‌توانند در زمانی که گروه‌های بازرسی سازمان بازرسی کل کشور در شهرداری‌ها مستقر هستند به آنها مراجعه کنند و شکایت خود را مستقیماً به آنان بدهند.

چنانچه مردم در خصوص عملکرد و اقدامات شهرداری ها و شوراهای اسلامی شهر و روستا شکایت یا اعلاماتی دارند می‌توانند به هیأت بازرسی مستقر در شهرداری‌ها مراجعه و یا با شماره تلفن گویای ۱۳۶ و یا با شماره تلفن سازمان بازرسی کل کشور تماس حاصل فرمایند.

ضمناً؛ سامانه رسیدگی به شکایات سازمان بازرسی کل کشور به نشانی اینترنتی http://shekayat.bazresi.ir آماده دریافت شکایات و اعلامات شهروندان محترم از شهرداری‌ها و شورای اسلامی شهر و روستا است.

همچنین سامانه ملی ثبت تخلفات و شکایات مردمی به نشانی https://nezarat.shoraha.org.ir/ برای ثبت شکایت از موضوعاتی مثل رشوه و تخلفات کارمندان شهرداری و اعضای شورا راه اندازی شده است.

اگر به مشاوره حقوقی یا وکیل متخصص یا دیگر خدمات حقوقی در زمینه‌های مرتبط با این نوشتار نیاز داشتید یا به برگزاری کارگاه و دوره‌های آموزشی برای خود و مدیران و کارکنان شرکتتان در موارد یادشده، علاقه‌مند، بودید می‌توانید درخواست خود برای دریافت مشاوره حقوقی یا دریافت خدمات حقوقی یا معرفی وکیل متخصص و غیره را بر روی سامانه گروه حقوقی برهان ثبت و یا با گروه حقوقی برهان به شماره‌های ۸۸۳۲۱۰۸۸ و ۸۸۳۲۳۲۷۹ و تلفن همراه ۰۹۱۲۳۸۳۶۶۲۱ در میان بگذارید.

تماس با ما از ساعت ۱۰ تا ۱۷ روزهای غیرتعطیل شنبه تا چهارشنبه هر هفته امکان پذیر است.