انحصار وراثت

برای ثبت درخواست انحصار وراثت مدارکی که لزوما باید تقدیم کنید گواهی فوت و شناسنامه وراث است

ابتدا درباره اینکه دریافت گواهی انحصار وراثت چه ضرورت و فایده‌ای دارد توضیح کوتاهی بیان می‌کنم.

دریافت گواهی انحصار وراثت

درباره حقوق و اموالی که به ارث می‌برید و همچنین درباره انجام بعضی از امور همانند برقراری حقوق دریافتی جهت افراد تحت تکفل متوفا و همانند اینها نیاز دارید که سندی برای اثبات رابطه وراثت بین خود و درگذشته (متوفا) ارائه کنید.

صرف اینکه در شناسنامه شما نام درگذشته (متوفا) به عنوان پدر و مادر یا برادر یا خواهر و… قید شده است کافی نیست.

از نظر قانونی شما باید سندی به نام گواهی حصر وراثت دریافت کنید که در آن نام ورثه قانونی متوفا به طور دقیق و کامل و انحصاری نوشته شده باشد. به موجب این سند، مشخص می‌گردد که ورثه قانونی متوفا منحصر به همان تعداد و افرادی است که نام آنها در گواهی انحصار وراثت آمده است و به خاطر همین به آن «گواهی انحصار وراثت» هم گفته می شود.

بنابراین انحصار وراثت امری است که باید از طریق رسیدگی قضایی و بوسیله یک نهاد قانونی، احراز شود و به موجب آن تعداد ورثه فرد درگذشته مشخص گردد.

در حال حاضر، نهاد قانونی که صلاحیت صدور گواهی حصر وراثت در ایران را دارد شورای حل اختلاف می‌باشد.

دریافت گواهی انحصار وراثت (که به آن گواهی حصر وراثت هم گفته می‌شود) روند نسبتاً ساده‌ای دارد.

مدارک لازم برای درخواست گواهی انحصار وراثت

مدارکی که برای درخواست گواهی انحصار وراثت باید تقدیم کنید عبارت است از :

1. گواهی فوت متوفا (درگذشته)
2. شناسنامه متوفا
3. شناسنامه کل وراث
4. سند ازدواج متوفا
5. استشهادیه انحصار وراثت
6. وصیت نامه متوفا (اگر وصیتنامه وجود داشته باشد)

البته برای ثبت درخواست انحصار وراثت مدارکی که لزوما باید تقدیم کنید گواهی فوت و شناسنامه وراث است، که در نوشتارهای آینده به این نکته که چگونه بدون در اختیار داشتن مدارک متوفا می‌توان گواهی انحصار وراثت دریافت کرد بیشتر خواهیم پرداخت.

گواهی فوت متوفا را اگر در اختیار ندارید می‌توانید با مراجعه به اداره ثبت احوال آن را دریافت نمایید.

برای دریافت گواهی فوت متوفا یکی از ورثه و یا خویشاوندان وی باید با به همراه داشتن شناسنامه خود (و به ترتیب شناسنامه کسانی که از طریق آنان با متوفا نسبت دارد) به یکی از ادارات ثبت احوال شهری که متوفا در آن درگذشته است مراجعه کند.

البته توجه داشته باشید که اطلاعاتی همچون تاریخ فوت، شماره شناسنامه و نام پدر متوفا برای دریافت گواهی فوت وی نیز لازم است.

اداره ثبت احوال پس از احراز رابطه خویشاوندی و نسبت شما با متوفا و طبق ماده ۲۷ قانون ثبت احوال و پس از پرداخت تعرفه‌های لازم (حدود ۱۰هزار تومان در سال ۱۴۰۱)  گواهی فوت صادر می‌نماید.

دقت داشته باشید که اداره ثبت احوال با «اداره ثبت اسناد و املاک» متفاوت است برای دریافت گواهی فوت شما باید به اداره ثبت احوال مراجعه کنید.

استشهادیه انحصار وراثت

درباره تنظیم استشهادیه انحصار وراثت به این نکات توجه کنید که:

اولا باید اسامی همه ورثه حین الفوت متوفا را در آن بنویسید

ورثه زمان فوت (ورثه حین الفوت) به آن دسته از ورثه متوفا می‌گویند که در زمان فوت فرد متوفا در قید حیات بوده‌اند. مثلا فرزندی که زودتر از والدین خود فوت شده است دیگر از آنان ارث نمی‌برد و جزو ورثه حین الفوت قلمداد نمی‌شود. از این‌گونه افراد نیز نیازی نیست که در استشهادیه انحصار وراثت نامی برده شود.

دوما استشهادیه انحصار وراثت را باید ۳ نفر از آشنایان متوفا در یکی از دفاتر اسناد رسمی کشور امضا نمایند، البته این آشنایان نباید نسبت خانوادگی نزدیک با وی داشته باشند.

شهود هنگام امضای استشهادیه انحصار وراثت باید مدارک شناسایی خود را به همراه داشته باشند. دفتر اسناد رسمی به شناسنامه و گواهی فوت متوفا نیازی ندارد، چرا که دفترخانه تنها وظیفه گواهی امضای شهود را دارد، اما محض رعایت جانب احتیاط، شناسنامه باطله و گواهی فوت متوفا را نیز به همراه داشته باشید.

پس از اعلام اسامی وراث متوفا و امضای شهود و پرداخت هزینه‌های لازم (حدود ۱۳۰ هزار تومان در سال ۱۴۰۱) دفتر اسناد رسمی، استشهادیه انحصار وراثت را گواهی کرده و تحویل شما می‌دهد.

حال شما با در دست داشتن مدارک فوق می‌توانید به شورای حل اختلاف یا دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه و درخواست گواهی انحصار وراثت را ثبت نمایید.

اگر به مشاوره حقوقی یا وکیل متخصص یا دیگر خدمات حقوقی در زمینه‌های مرتبط با این نوشتار نیاز داشتید یا به برگزاری کارگاه و دوره‌های آموزشی برای خود و مدیران و کارکنان شرکتتان در موارد یادشده، علاقه‌مند، بودید می‌توانید درخواست خود برای دریافت مشاوره حقوقی یا دریافت خدمات حقوقی یا معرفی وکیل متخصص و غیره را بر روی سامانه گروه حقوقی برهان ثبت بفرمایید و یا با گروه حقوقی برهان به شماره‌های ۸۸۳۲۱۰۸۸ و ۸۸۳۲۳۲۷۹ و تلفن همراه ۰۹۱۲۳۸۳۶۶۲۱ در میان بگذارید.

تماس با ما از ساعت ۱۰ تا ۱۷ روزهای غیرتعطیل شنبه تا چهارشنبه هر هفته امکان پذیر است.