داوری حقوقی و جایگاه آن در زندگی امروزی
زندگی امروزه برخلاف گذشته، از پیچیدگیها و فراز و نشیبهای بیشتری برخوردار است. گاهی ما در زندگی کاری خود ناگزیر از انجام کارهایی از قبیل تنظیم قرارداد، تنظیم اظهارنامه مالیاتی، تنظیم لایحه، درخواست داوری و ... هستیم. از آنجا که انجام این کارها نیاز به تخصص دارد، حضور یک فرد حقوقدان بسیار ضروری است. در این مقاله قصد داریم شما را با داوری حقوقی و مزایای آن آشنا کنیم. پس لطفا تا آخر مطلب ما را همراهی کنید.
داوری حقوقی چیست؟
برای اینکه بتوانیم داوری حقوقی را تعریف کنیم ابتدا باید بدانیم به چه کسی داور میگویند. شخص یا اشخاص ثالثی که در متن قرارداد جهت حل و فصل اختلافات مشخص شده اند «داور» نامیده میشوند.
چنانچه طرفین قرارداد در حین انجام آن با مشکلی روبرو شوند، قبل از مراجعه به دادگاه و اقدام حقوقی، مشکل خود را از طریق داور حل و فصل می‌کنند. در این حالت نظر داور ملاک عمل قرار می‌گیرد. به این کار «داوری حقوقی» میگویند.
ضرورت استفاده از داوری
امروزه با پیشرفت تکنولوژی و پیچیدهتر شدن روابط تجاری، بازگانی و در یک کلام، پیچیدهتر شدن روابط بین افراد، حجم پرونده‌ها در دستگاه قضایی بسیار بالا رفته است. این امر، روند دارسی را طولانی کرده است. گاهی ممکن است طولانی شدن زمان دادرسی باعث ورود ضرر به طرفین قرارداد شود. لذا از یک سو برای رفع این معضل و از سوی دیگر، جهت تأمین اعتبار و سرعت اجرای قراردادها و کاهش میزان دعاوی ناشی از تخلفات قراردادی، رفع اختلافات معمولا خارج از دادگاه و بر اساس قواعد حاکم بر قرارداد و در چارچوب قوانین جاری و توسط داور صورت می‌پذیرد.
مزایای داوری حقوقی
داور را می‌توان در هر زمان، اعم از زمان انعقاد قرارداد یا اجرای آن یا حتی بعد از دعوی در دادگاه انتخاب کرد. انجام این کار مزایایی دارد از جمله:
نسبت به مراجعه به دادگستری، هزینه کمتری دارد.بهعلت عدم وجود بروکراسی در داوری، کار سریعتر انجام می‌گیرد.خود شخص داور را انتخاب می‌کند در صورتی که در مرجع قضایی چنین امکانی وجود ندارد.داوری می‌تواند محرمانه باشد در صورتی که دادگاهها معمولا علنی هستند.داور بر حسب حوزه و موضوع پرونده انتخاب میشود.مضرات داوری
علیرغم مزایای فوق الذکر، چنانچه داور در زمینه پرونده محوله تخصص نداشته باشد، ممکن است باعث وارد آمدن زیان به طرفین دعوی شود. تحقق مزایای داوری منوط به این است که داور یا داوران علاوه بر دارا بودن صفاتی چون صداقت و امانتداری، حقوقدان نیز باشند.
طبق نص صریح قانون، چنانچه رای داور مخالف اصول حقوقی و قوانین مرتبط با دعوا باشد، از اعتبار برخوردار نیست. در این صورت دادگاه باید به اختلاف رسیدگی کند. و این امر بدین معنی است که در صورت حقوقدان نبودن داور یا اطلاعات حقوقی ناکافی او، نه تنها داوری به صرفه و صلاح نیست، بلکه درست برعکس، همه دردسرها و هزینه‌های حل اختلاف دو چندان میشود. طرفین دعوی علاوه بر هزینه داوری و صرف وقت برای صدور رای آن، مجددا باید هزینه دیگری به دادگستری بپردازند و زمان طولانی دیگری را صرف اثبات غلط بودن رای و صدور حکم بر بطلان رای داوری کنند. سپس مجددا از دادگاه بخواهد، خود به موضوع اختلاف رسیدگی و نسبت به صدور رای اقدام کند. در این حالت طرفین دعوی علاوه بر صرف زمان و هزینه زیاد، هزینه روانی نیز متحمل میشوند.
قطعی و لازم الاجرا بودن آرای داور
آراء صادره از دادگاه و داوری هر دو لازم‌الاجرا هستند. پس تفاوت آنها در چیست؟ در رأی صادره از داوری، فردی که رأی علیه او صادر شده است، نمی‌تواند به بهانه واخواهی، تجدیدنظر، اعاده دادرسی یا فرجام‌خواهی اجرای حکم داوری را به تأخیر بیندازد. رسیدگی داوری تک مرحله‌ای است و فرد صرفا می‌تواند از دادگاه نسبت به ابطال رأی داوری درخواست نماید.
شرایط داور
افراد زیر تحت هیچ شرایطی نمی‌توانند داور باشند:
کسانی که اهلیت قانونی ندارند، اعم از محجور، صغیر، مجنون و سفیه.افرادی که طبق حکم قطعی دادگاه از پذیرش داوری محروم شده‌اند.کلیه قضات و کارمندان اداری شاغل در محاکم قضاییدعاوی غیرقابل ارجاع به داوری
موارد ذیل جزء دعاوی ای است که ارجاع آن به داور منع قانونی دارد:
دعاوی مربوط به ورشکستگی.موضوعات کیفری (آن دسته از مسائل که طبق قانون جرم محسوب میشوند و برای آنها مجازات در نظر گرفته شده است).مسائل مربوط به اموال عمومی و دولتیموضوعاتی که طرف دعوی خارجی باشد یا طبق قانون از اهمیت خاصی برخوردار باشد.ضرورت جایگزینی داوری با مراجع رسیدگی قضایی
گاهی پیش می‌آید که طرفین قرارداد در هنگام تنظیم قرارداد داور انتخاب نمی‌کنند و در حین اجرا، با مشکل مواجه میشوند. در این صورت، ممکن است قاضی تشخیص دهد که بهتر است رسیدگی به این مسئله به داور محول گردد. به این داور، «داور اجباری» میگویند؛ چرا که طرفین دعوا در این امر هیچ نقشی ندارند. این نوع داوری تنها در مواردی که قانونگذار مشخص کرده است مورد استفاده قرار می‌گیرند.
خدمات داوری گروه حقوقی برهان
«گروه حقوقی برهان» نخستین و جامعترین سامانه مشاوره های کسب و کار در ایران است. تخصص این مجموعه، ارائه خدمات حقوقی مفید و کارآمد است. از جمله ویژگیهای این مجموعه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
درک نیاز فعالان اقتصادی، صاحبان کسب و کار و مدیران شرکتها به دریافت مشاوره در زمینه‌های مالی، مدیریتی، حقوقی و فنی مرتبط با کسب و کار خود.تمرکز بر سرعت روند داوری و انتصاب داور متخصص در حوزه پرونده.برگزاری چندین جلسه رسیدگی تا ادعاهای طرفین طبق آیین دادرسی مدنی انجام شود.داشتن نیروهای متخصص، خبره و باتجربه.هزینه خدمات داوری گروه حقوقی برهان
هزینه داوری و رسیدگی داور به اختلافات طرفین دعوا به مراتب پایین تر از هزینه دادرسی همان دعوا در مراجع قضایی است.
گروه حقوقی برهان با بررسی همه جانبه اختلاف و دعوای شما و پس از تعیین داور متخصص در حوزه پرونده شما به شما اعلام هزینه خواهد کرد.
